Risico’s en crisisbeheer
In geval van crisis zijn het de grootorde van de gebeurtenis, de verwachte gevolgen en de middelen nodig voor het beheer ervan die bepalend zijn voor het meest geschikte coördinatieniveau. In functie van dat niveau, fase genoemd, wordt een bepaalde administratieve autoriteit belast met het crisisbeheer:
De verschillende soorten fasen
Gemeentelijke fase
De gemeentelijke fase wordt afgekondigd door de burgemeester indien de schadelijke gevolgen van de noodsituatie of de dreiging van die gevolgen beperkt blijven tot het gemeentelijk grondgebied. Een bijkomende voorwaarde voor het afkondigen van die fase is dat het beheer van de noodsituatie moet kunnen worden verzekerd met de eigen middelen en versterkingen waarover de gemeente beschikt of die normaal ten dienste kunnen worden gesteld door andere diensten of organismen, bijvoorbeeld de versterking van de brandweer of van de politie op basis van monodisciplinaire interventieplannen of zonale akkoorden.
Provinciale fase
De provinciale fase wordt afgekondigd door de hoge ambtenaar van de Brusselse agglomeratie wanneer de noodsituatie meer dan een gemeente raakt en op basis van de evaluatie van de situatie, rekening houdend met de aard en de impact van de gebeurtenis, de evolutie van het risico, de belangrijke behoeften en de middelen die moeten worden ingezet, alsook het eventuele specifieke karakter van de te nemen maatregelen.
Federale fase
De federale fase wordt afgekondigd voor gebeurtenissen en crisissituaties die coördinatie of beheer op nationaal niveau vereisen, in het bijzonder rekening houdend met de onderstaande evaluatiecriteria.
- Twee of meerdere provincies of het volledige grondgebied zijn betrokken.
- De benodigde middelen overschrijden de middelen waarover de bevoegde overheden van de Brusselse Agglomeratie beschikken in het kader van hun coördinatieopdracht.
- Dreiging of aanwezigheid van talrijke slachtoffers (gewonden, doden).
- Er zijn of er dreigen grote gevolgen voor het leefmilieu of voor de voedselketen.
- Er is of er dreigt een aantasting van de vitale belangen van de natie of de essentiële behoeften van de bevolking.
- Nood aan uitvoering en coördinatie van verschillende ministeriële departementen of federale instellingen.
- Nood aan algemene informatie voor de hele bevolking.
In de bijzondere context van het Brussels Gewest waken de minister-president en de hoge ambtenaar in nauwe samenwerking over de veiligheid. De minister-president staat in voor de openbare orde. Dat kan op preventieve of reactieve wijze. Bijvoorbeeld door het uitvaardigen van een verbod op manifestatie of door het coördineren van burgemeesters in het geval van een gebeurtenis die politie-interventie vereist en waarbij verschillende gemeenten betrokken zijn.
Indien de interventie van meerdere disciplines noodzakelijk is, neemt de hoge ambtenaar van de Brusselse agglomeratie de verantwoordelijkheid op voor de coördinatie in provinciale fase. Ze zit in dat geval een coördinatiecomité voor dat is samengesteld uit een verantwoordelijke van elke discipline, een noodplanningscoördinator en de burgemeester van de betrokken gemeenten. Indien nodig zijn er ook experts en vertegenwoordigers van de betrokken entiteiten aanwezig.